Deze week staat de begroting van het nieuwe Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor 2019 op de agenda in de Tweede Kamer. Naar verwachting zal de begrotingsbehandeling gepaard gaan met veel discussie over ketens en een goede prijs voor de boer. Voor het grootste deel hebben supermarkten geen invloed op de prijs die een boer krijgt voor zijn producten. Volgens het CBL, de brancheorganisatie voor supermarkten en foodservicebedrijven, zijn ketens vaak veel ingewikkelder dan wordt gedacht.
Supermarkten stellen duidelijke eisen aan hun leveranciers. Alle producten voldoen aan alle wettelijke eisen. Daar bovenop werken supermarkten ook met bovenwettelijke eisen voor hun leveranciers. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het gebruik van extra kwaliteitskeurmerken. Als het product ook voldoet aan deze bovenwettelijke eisen, kan het een keurmerk krijgen. Hoog scorende keurmerken zijn bijvoorbeeld Beter Leven Keurmerk, Fairtrade, ASC, MSC, UTZ, Milieukeur en Weidezegel.
“Vaak wordt de voedselketen voorgesteld als een zandloper, met in het midden slechts een handje vol supermarkten die allesbepalend zouden zijn”, vertelt Marc Jansen, directeur CBL. “Wij hebben voor een aantal ketens in beeld gebracht hoe de volumestromen lopen. Hieruit blijkt weer eens hoeveel de Nederlandse land- en tuinbouwsector exporteert. Op die hoogwaardige kwaliteitsexport is iedereen trots, ook wij. Maar Nederlandse supermarkten hebben hier voor zowel prijs- als kwaliteitseisen geen enkele invloed op.”
Maar hoe werken de volumes en stromen nu precies in de keten? Het CBL heeft zes ketens volledig in beeld gebracht: de appelketen, eierketen, tomatenketen, uienketen, varkensketen en zuivelketen. In de zuivelketen komt slechts 30% van de totale productstroom van zuivelproducten in Nederland terecht bij de supermarkt. Daarnaast is er in de zuivelketen een grote reststroom, dat bestaat uit onder meer wei uit kaasproducten. Van varkensvlees wordt ruim 80% geëxporteerd, van uien bijna 100% en van tomaten ruim 90%.
“Nederlandse supermarkten zijn onderdeel van de voedselketen en spelen een belangrijke rol. De cijfers die wij vandaag publiceren zet die rol in het juiste perspectief en geeft aan wat onze positie is om maatschappelijk gewenste veranderingen in de gehele agrifoodsector af te kunnen dwingen”, aldus Jansen.
