De Nederlandse supermarktsector zet volop in op de verschuiving naar een meer plantaardig en duurzaam eetpatroon, maar benadrukt dat de eiwittransitie alleen kan slagen als overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties samen optrekken. Dat schrijft het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
Bij de brief biedt het CBL een geactualiseerde versie van het Zichtboek Eiwittransitie aan: een overzicht van initiatieven en best practices uit de supermarktsector die laten zien hoe supermarkten de verschuiving van dierlijk naar plantaardig eiwit in de praktijk brengen.
“De eiwittransitie is een belangrijke stap richting een gezonder en duurzamer voedingspatroon,” zegt Latoya Balogun, manager Duurzame Ketens en Voedingsmiddelen van het CBL. “De productie van dierlijke eiwitten vraagt gemiddeld meer land, water en energie dan de productie van plantaardige eiwitbronnen en gaat gepaard met een hogere uitstoot van broeikasgassen. Tegelijkertijd sluit een meer plantaardig voedingspatroon beter aan bij de actuele voedingsrichtlijnen. Ook dierenwelzijn is voor veel consumenten een belangrijke reden om dierlijke producten te minderen. Supermarkten werken elke dag aan deze transitie, maar kunnen dat niet alleen. Om deze beweging echt van de grond te krijgen, is samenwerking met de overheid en maatschappelijke organisaties cruciaal.”
Supermarkten nemen verantwoordelijkheid
In het Zichtboek zijn concrete voorbeelden te vinden van acties van supermarkten, zoals het vergroten van het aanbod plantaardige producten, aanpassingen in het winkelschap, minder reclames voor vleesproducten, het verlagen van prijzen van plantaardige producten, communicatie richting consumenten en samenwerking met leveranciers en merken. Daarmee geeft de sector invulling aan de nationale ambitie van de Nederlandse overheid om de eiwitconsumptie te verschuiven naar 50% plantaardig en 50% dierlijk in 2030. Veel supermarkten gaan een stapje verder dan de nationale ambitie en hebben ambitieuzere verkoopverhoudingen plantaardig/dierlijk gesteld.
De recent gepubliceerde Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad laten zien dat plantaardige voeding een steeds belangrijkere rol speelt binnen een gezond voedingspatroon. De supermarktsector kijkt daarnaast uit naar de herziene Schijf van Vijf, waarin de balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten verder wordt aangescherpt. Deze instrumenten bieden richting voor duurzamere voedselkeuzes en onderstrepen het belang van de eiwittransitie.
Uitdaging: consumentengedrag veranderen
Supermarkten zijn gemotiveerd om de komende jaren hard te blijven werken aan het realiseren van de eiwittransitie en zullen dit doen vanuit hun individuele bedrijfsvoering, maar ook gezamenlijk met verschillende partners in de voedselketen. Hoewel de sector flinke stappen zet, blijft de transitie uitdagend. Consumentengedrag veranderen is een langdurig en complex proces.
Het CBL heeft regelmatig contact met maatschappelijke organisaties zoals Green Protein Alliance, Transitiecoalitie Voedsel, WNF, ProVeg en Questionmark om kennis rond de eiwittransitie uit te wisselen. Door gezamenlijk op te trekken met diverse organisaties kan de boodschap over het belang van de eiwittransitie breder en effectiever worden uitgedragen. Ondanks dat de supermarktsector investeert in kennis, innovatie en communicatie, vraagt ze de overheid om ondersteuning. De supermarktsector vraagt de overheid om de eiwittransitie actief te ondersteunen door te investeren in publiekscampagnes en educatie over de voordelen van plantaardig eten, en door financiële prikkels in te zetten die duurzame en plantaardige keuzes voor consumenten aantrekkelijker maken, vergelijkbaar met de huidige inzet voor biologisch voedsel. Door plantaardige keuzes begrijpelijker, aantrekkelijker en betaalbaarder te maken, wordt het makkelijker om eetpatronen aan te passen. Dit is essentieel om de eiwittransitie te versnellen en de doelstellingen op het gebied van gezondheid, duurzaamheid en voedselzekerheid te realiseren.
De supermarktsector blijft zich vol overgave inzetten voor een gezonder en duurzamer eetpatroon en roept de overheid op om haar rol te pakken in de eiwittransitie. Enkel via gezamenlijke inzet kunnen we ervoor zorgen dat meer plantaardig eten de nieuwe norm wordt.
Download het Zichtboek Eiwittransitie
CBL Zichtboek Eiwittransitie 2025
